Czuma Andrzej, ur. 7 XII 1938 w Lublinie. Ukończył Liceum Biskupie tamże (1955), student Wydz. Historii na KUL (1955-1958), absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, Wydz. Prawa i Administracji (1963).
W 1965 współzałożyciel (z bratem – Benedyktem Czumą, Marianem Gołębiewskim, Emilem Morgiewiczem, Stefanem Niesiołowskim) tajnej organizacji niepodległościowej Ruch, członek nieformalnego kierownictwa, uczestnik zjazdów. W 1968 współautor (z bratem – Łukaszem Czumą, przy współpr. B.Czumy E.Morgiewicza i S.Niesiołowskiego) deklaracji programowej Mijają lata… Uczestnik przygotowań do akcji podpalenia Muzeum Lenina w Poroninie, 20 VI 1970 aresztowany, przetrzymywany w AŚ Warszawa-Mokotów, 23 X 1971 skazany wyrokiem Sądu Wojewódzkiego dla m. st. Warszawy na 7 lat więzienia, osadzony w ZK Warszawa-Białołęka, nast. ZK w Barczewie, 24 IX 1974 zwolniony na mocy amnestii. 1977-1978 współzałożyciel, działacz tajnej organizacji Nurt Niepodległościowy. 25 III 1977 współzałożyciel, rzecznik ROPCiO; 1977-1978 redaktor niezależnego pisma „Opinia”. Po konflikcie z Leszkiem Moczulskim i rozłamie w ROPCiO od XII 1978 członek Rady Sygnatariuszy. 3-10 X 1979 uczestnik głodówki w kościele Świętego Krzyża w Warszawie podjętej na znak solidarności z aresztowanymi działaczami Karty 77. 11 XI 1979 współorganizator (m.in. z Józefem Janowskim, Bronisławem Komorowskim, Wojciechem Ziembińskim) manifestacji patriotycznej w Warszawie z katedry św. Jana Chrzciciela do Grobu Nieznanego Żołnierza; po manifestacji zatrzymany na 48 godz., 10 XII skazany na 3 mies. aresztu. 17 XII 1979 współorganizator (m.in. z Bronisławem Komorowskim, Antonim Macierewiczem i Wojciechem Ziembińskim) manifestacji na Starym Mieście w Warszawie w rocznicę Grudnia’70. II-V 1980 w areszcie ZK w Grójcu. Kilkadziesiąt razy zatrzymywany na 48 godz.
Od III 1981 doradca MKZ „S” Regionu Śląsko-Dąbrowskiego, redaktor i wydawca „Wiadomości Katowickich”. 12 XII 1981 internowany w Ośr. Odosobnienia w Warszawie-Białołęce, nast. w Jaworzu i Darłówku, zwolniony 23 XIII 1982.
1986-2005 na emigracji w Chicago (USA); przez 3 lata pracownik fizyczny, od 1988 prowadził własny program radiowy emitowany w aglomeracji chicagowskiego. Organizator zbiórek pieniędzy dla podziemnej „S” i podziemnego NZS.
2006-2011 poseł RP z listy PO; 23 I – 13 X 2009 minister sprawiedliwości i prokurator generalny w rządzie Donalda Tuska.
Z braćmi Hubertem, Łukaszem i Benedyktem Czumami autor książki Wspomnienia z PRL-u (1966).
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1989, przez prezydenta RP na Uchodźstwie Kazimierza Sabbata), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2006).
10 X 1962 – 23 XI 1963 rozpracowywany przez Wydz. III KS MO w ramach SOO X-10, 26 I 1965 – 2 X 1969 przez Wydz. III KMO m. st. Warszawy/Wydz. III KW MO/Wydz. I Dep. IV MSW w ramach SOR krypt. Rewident, 18 XI 1976 – 23 X 1984 przez Wydz. IIIA/Wydz.IIIA-1/Wydz. III A-2 KS MO w Warszawie w ramach SOR krypt. Omega.
Oficyna Wydawnicza Volumen, Encyklopedia Solidarności, OPOZYCJA w PRL 1976-1989 tom 2
Warszawa dnia 19.09.1979.
Tajne spec.znaczenia
Analiza materiałów rozpracowania operacyjnego nr 14604 kryptonim „OMEGA”
dot. ANDRZEJ CZUMA s.Ignacego i Lubow, z d.Szujska, ur.7 grudnia 1938 r. w Łodzi, obywatelstwo polskie, narodowość polska, wykształcenie wyższe prawnicze (…) Andrzej Czuma podczas studiów w Uniwersytecie Warszawskim w latach 1958-1963 organizował szkodliwą społecznie działalność polityczną. Przygotowywał wieczorne pogadanki ze studentami przekazując im wiadomości podważające zasady ustroju socjalistycznego wpojone mu przez nieżyjącego ojca /byłego profesora KUL w Lublinie/. (…) W dniu 25 marca 1977 roku powstała nielegalna organizacja pod nazwą „Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela”, w skład której wszedł między innymi Andrzej Czuma. (…) Był organizatorem nielegalnej organizacji pod nazwą „RUCH”, której działalność prowadzona była na terenie Polski. (…) Angażował nowych członków do „Ruchu” i sugerował potrzebę tworzenia nowych grup. Utrzymywał związki z klerem, a między innymi z kardynałem Stefanem Wyszyńskim oraz z zakonnikami z zakonu Jezuitów, Paulinów i Pallotynów. Za działalność w wyżej wymienionej organizacji skazany został na 7 lat więzienia. (…) Zasadniczy wpływ na ukształtowanie osobowości Andrzeja Czumy musiały wywrzeć następujące czynniki: – wychowanie w rodzinie wielodzietnej o bardzo silnych więziach rodzinnych; – wychowanie w rodzinie o dużych tradycjach patriotycznych, rodzinie, której członkowie i przodkowie poświęcali się całkowicie idei walk o wolność i niepodległość; – wychowanie w rodzinie i środowisku silnie wierzących katolików (…)
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych PRL, Sprawa operacyjnego rozpracowania kryptonim „Omega”
Bibliografia:
Organizacja „Ruch” (1965-1970), Piotr Byszewski, ISBN 978-83-8229-321-0
Działania Służby Bezpieczeństwa wobec organizacji „Ruch”, Piotr Byszewski, ISBN 978-83-60464-86-1